Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yaşayan kadınlar, özel işlemeli ve rengarenk tasarımlarıyla göz kamaştıran, binlerce yıllık gelenek ve göreneklerin simgesi olan elbiseleri düğün ve özel günlerde tercih ediliyor. Bazı kadınların günlük hayatta da tercih ettiği yöresel kıyafetler, Arap ülkelerinden getirilerek Şanlıurfa’nın tarihi çarşılar bölgesinde satışa sunuluyor. Özellikle düğün, kına ve nişan töreni gibi özel günlerde tercih edilen elbiseler, renkleri ve özel tasarımlarıyla dikkatleri üzerine çekiyor. Yöresel kıyafetler bu yıl dolar, euro ve enflasyondaki yükselmelere bağlı olarak kumaşların fiyatlarının yükselmesine neden oluyor.
Bu yıl ekonomide ki dalgalanmalar ürünlerin fiyatlarına olumsuz yönde etkilemeye devam ediyor. Şanlıurfa’da kadınların özel günlerde vazgeçilmez tercihi olan yöresel kıyafetlerin fiyatları diğer yıllara oranla iki katına çıktı. Çarşı esnafı dolar ve euro da ki dalgalanmaların kendilerini çok etkilediğini belirterek bu yıl genel olarak zarar ettiklerini Urfa Değişim mikrofonlarına anlattılar.
DOLARDAKİ YÜKSELİŞLER BİZİM İŞİMİZİ OLUMSUZ YÖNDE ETKİLİYOR
Baba mesleğini devam ettirmeye çalışan Kapalı Pazar esnafı İbrahim Halil Coşkun, kumaşların dolar üstünden alındığını belirterek, “40 yıldır ben bu işi yapıyorum. Şu an yöresel kıyafetlerde işler durgun ama iş sezonumuz Ekim ayında sonra tekrar başlayacak. Kumaşlar hepsi dolar üstünden geldiği için dolardaki yükselişler bizim işimizi olumsuz yönde etkiliyor. Tanıdıklarımıza kumaşlar peşin verdiğimizde yarısını peşin yarısında pamuk çıktığı zaman veriyorlar. 2 bin TL’ye verdiğimiz kumaşın parasını da almamışız dolar yükseldiği için şu an 4 bin TL’ye gelişi var. Bu yüzden genellikle zarar ediyoruz” dedi.
YÖRESEL KIYAFETLERİ ARAP VE KÜRTLER ÇOK KULLANIYOR
Yöresel kıyafetlerin Şanlıurfa’da hep tercih edildiğini ve kumaş fiyatlarının yüksek olmasının nedenlerini açıklayan Halil Coşkun, “Yöresel kıyafetler Urfa'ya ait ama dışarıdan gelen insanlar gece kıyafet olarak da kullanılabiliyorlar. Yöresel kıyafetleri Arap ve Kürtler çok kullanıyor. Bir de düğün ve çeyizlik için gelen müşterilerimiz de var. Kullanım alanı çok geniş. Geçen yıl ile bu yıl arasında fiyatlarda çok büyük farklar var. Geçen yıl 500 TL’ye sattığımız kumaş bu yıl ise bin 500 TL. Bunun sebebi ise dolar ve mazottaki yükselişler. Kumaşlar Dubai’den geliyor. Oradan da İstanbul ve İzmir limanlarına gidiyor. Bu yüzden nakliye fiyatları sürekli artıyor. Bu da ister istemez kumaşların fiyatları yüksek olması neden oluyor” diyerek nedenleri sıraladı.
GÖZE HİTAP EDEN KUMAŞLAR SEÇİLİYOR
Arap ve Kürtlerin geleneklerine sahip çıktığına değinen Coşkun, “Yöresel kıyafet giyme konusunda hiçbir zaman gerileme olmuyor. Özellikle Arap ve Kürtler yöresel kıyafet konusunda geleneklerine çok sahip çıkıyorlar. Genel olarak da 18 yaş üstü insanlar gelip alıyor. Bir de herkes kendi yaşına göre giyiniyor ya da gideceği yere göre kıyafet seçiyorlar. Mesela yaşlı kesim genelde boncuksuz pulsuz kumaşlar tercih ediyor. Genç kızlar ve evlilik için kumaş almaya gelenler daha gösterişli kumaşlar tercih ediliyor. İnsanlar kumaşa bakmıyor. Göze hitap eden kumaşları seçiyorlar. Bir de hep yeni popüler olan kumaşlar seçiyorlar. Mesela kanaviçe kumaşlarını eskiden Kürtler ve Araplar yelek olarak kullanıyordu ama şu an yeniyle harmanlayıp yeni kumaşlar elde ediliyor” açıklamasında bulunarak eskilerin günümüze uyarlandığını söyledi.
ESNAFLAR KENDİSİNE GÖRE BİR FİYAT BELİRLİYOR
Bu yıl en çok tercih edilen kumaşları ve fiyatların her esnafta aynı olmadığını söyleyen Halil Coşkun, bu durumun nedenlerini şu şekilde açıkladı:
“Bu yıl en çok tercih edilen Harirkivet kumaşıdır ve fiyatı 2 bin TL başlıyor. Manifaturacılarda kumaşlarında tam bir fiyat yok. Çünkü her esnaflar kendisine göre bir fiyat belirliyor. Sebebi ise serbest piyasadan dolayı. Bugün kumaşlar sigara paketi gibi her yerde aynı fiyata satılmıyor. Çünkü ek fiyat değil herkes bir fiyat biçiyor kumaşlara. Bu yıl Naz Naz, Kuşi ve kanaviçe çok popüler.”
İNSANLAR HEP YENİSİNİ İSTİYORLAR
Kumaşlar sürekli yenilendiği için insanların eski kumaşlar yerine popüler olanı tercih ettiklerini vurgulayan Halil Coşkun, “Kumaş sürekli yenileniyor bu yüzden insanlar hep yenisini istiyorlar. Mesela geçen yıl popüler olan bir kumaş bu yıl başka kumaş çıktığı zaman diğer kumaşı eskiyor. Yeniler hep tercih ediliyor. Birde masraflar artığı için kimse pek fazla top alamıyorlar. Genellikle takım şeklinde alıyorlar. Çünkü kumaşlar sürekli yenilendiği için eskiye rağbet azalıyor. Bu azalmayla beraber bazen getirdiğimiz kumaşlar elimizde kalıyor” ifadelerini kullandı.
TİCARET VE ESNAF BİR ZİNCİRİN HALKASI GİBİ BİRBİRİNE BAĞLI
Sektörlerin birbirine bağlı olduğunu ve bir sektörde yaşanan olumsuz bir durumun diğer sektörleri de etkilediğinin altını çizen İbrahim Halil Coşkun sözlerini şu şekilde sonlandırdı:
“Pamuk eken bir insan bu yıl pamukta yeteri kadar kazanamadığı zaman, oğlunu ya da kızını evlendiremiyor. Bu yüzden gelip bizden kıyafet ve kumaş da alamıyorlar. Bu kısır döngü olunca bizim satışımızın düşmesine sebep oluyor. Bugün bir evlilik bir trilyonda aşağı değil. Bu yüzden kar etmeyen çiftçi diyelim nasıl çocuğun evlendirecek? Çocuğunu evlendiremediği için de gelip kumaş alamıyor. Ticaret ve esnaf bir zincirin halkası gibi birbirine bağlı. Bu yüzden birinde yaşanan olumsuz durum hepimizi olumsuz yönde etkiliyor.”
DOLAR VE ENFLASYON YÜKSELDİKÇE KUMAŞLARIN FİYATI DA YÜKSELİYOR
Dolar ve enflasyonda ki dalgalanmaların kendi işlerinde olumsuz bir havanın yaşanmasına neden olduğunu açıklayan Kapalı Pazar esnafı Halil Coşkun, “Baba mesleğini 20 yıldır devam ettirmeye çalışıyoruz. Şu an satışlarımız bazen oluyor bazen olmuyor. Dolar ve enflasyondaki yükselmeler bizim satışlarımızı olumsuz yönde etkiliyor. Çünkü onlar yükseldikçe kumaşların fiyatı da yükseliyor. Eski oranla satışlarımız genellikle artıyor. Kumaşlar metresi 100 TL'den başlayıp bin TL’ye kadar yükseliyor” dedi.
İŞLERİMİZ GENELLİKLE AĞUSTOS, EYLÜL VE EKİM AYINDA YÜKSELİYOR
İşlerinin hangi aylarda artığına değinen Halil Coşkun sözlerini şu ifadelerle noktaladı:
“İşlerimiz genellikle Ağustos, Eylül ve Ekim ayında yükseliyor. Çünkü bu aylarda Şanlıurfa’da tarım işçileri dışardan geliyorlar. Onların gelmesi ile birlikte düğün ve eğlence günleri de artıyor. Bu da bizim satışlarımızın yükselmesine neden oluyor. “
Yorumlar
Kalan Karakter: