Urfalı mevsimlik tarım işçileri adil yaşam istiyorlar

Kurutmalık domatesler dünyaya açılıyor

Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin tarımsal üretim merkezi konumunda bulunan Şanlıurfa'da üretilen domatesler, kavurucu sıcaklarda kurutulup Avrupa, Amerika ve Asya kıtalarına ihraç ediliyor.

Şanlıurfa’da her sene Mart-Nisan ayında başlayan mevsimlik tarım göçü verilen sulama imkânları doğrultusunda artık son bulmaya çalışılıyor. Eğitimlerinden geç kalan öğrencilerin yanı sıra, yolda yapılan trafik kazaları, tarla başında karşılaşılan olumsuzlukların artık tarihe karışması vatandaşları en çok mutlu eden konular arasında yerini alıyor.

Senenin belirli aylarında başka illere giderek çalıştıklarını belirten işçiler bu imkânların daha da artırılması gerektiğine vurgu yaptı. 

Siverek ilçesinin Karacadağ Bölgesi ile Fırat Nehri çevresinde mart ayında ekilen ve doğal kaynak sularıyla yetiştirilen domatesler, zorlu geçen bir sürecin ardından herkesin tabağını renklendirmek için yola koyuluyor. Ağustos ayında toplanmaya başlanan domatesler yöre halkı tarafından dilimlenerek beyaz sergilerde kurutulmaya bırakılıyor.

Kurutulmaya bırakılacak domatesler, dilimlendikten sonra üzerlerine kükürt veya tuz serpildikten sonra yaklaşık bir hafta güneş altında kurutulmaya bırakılıyor. Domatesler kuruduktan sonra ayrıştırılarak fabrikaya gönderiliyor.

“KENDİ İLİMİZDE ÇALIŞMAKTAN MUTLUYUZ, BU İŞLERİN DAHA FAZLA ARTMASI GEREKİYOR”

Başka illere gitmek zorunda kalmadıklarını belirten Seyit Karalı bu tür işlerin burada daha fazla artırılması gerekiyor diyerek sözlerini şöyle sürdürdü: "Bizler sabah saat 7 gibi gelip burada çalışmaya başlıyoruz. Sabah geldiğimiz gibi domates dilimlemeye başlıyoruz. Dilimlediğimiz domatesleri diğer arkadaşlarımız da tuzluyor ve böylelikle kurutmaya bırakıyoruz. Bu işlem bittikten sonra bu kez domates bahçesinden domateslerimizi topluyoruz yani şöyle söyleyeyim biz hem topluyoruz hem dilimliyoruz. Günlük yevmiyelerimiz burada 250-300 arasında değişiyor. Eskiden başka illere gitmek zorunda kalıyorduk orada her türlü olumsuzluklarla karşılaşıyorduk. Memleketimizden ailemizden uzaklaşıyorduk fakat yaklaşık 2 senedir artık bizim şehrimizde de istihdam sağlanılıyor. Kurutmalık domates olsun, pamuk olsun, çapa olsun bu işler burada olduğu için bizler çok seviniyoruz en azından ailemizden evimizden uzaklaşmıyoruz. Bizim yörenin domatesi çok daha iyi hem büyüklük açısından hem de kurutmalık açısından çok daha iyi oluyor. Biliyorsunuz Şanlıurfa çok sıcak bir il ve kurutmalık domateslerimiz hemen kuruyor. Bizler kendimizde buradan memnunuz bu tür faaliyetlerin ya da bu tür işlerin daha da çok arttırılmasını istiyoruz” dedi. 

“BAŞKA İLLERE GİDERKEN HER TÜRLÜ SORUNLA KARŞILAŞIYORDUK”

Başka illerde çalışmaya giderken her türlü olumsuzlukla karşı karşıya kalıyoruz diyen Karalı, “Eskiden insanlarımız buradan başka illere çalışmaya gittiğinde yolda trafik kazaları oluyordu uykusuz kalıyorlardı meydana gelen kazalarda hayatını kaybedenler oluyordu bu durumlar çok üzücüydü hemen hemen her yaz sezonunda bu tür olumsuz haberlerle karşı karşıya kalıyorduk. İnşallah bundan sonra kendi memleketimizde çalışırız ve başka bir yere gitme ihtiyacı olmaz. Sabah geliyoruz işimiz bittikten sonra evimize gidiyoruz, duşumuzu alıyoruz evimize oturuyoruz sanki hiç çalışmamışız gibi oluyoruz, fakat başka illerde iken elektrik olmadığı için annelerimiz o kıyafetleri elleriyle yıkıyordu, yemekleri ateşte pişiriyorlardı, duşumuzu alabilmek için suyumuzu ateşte ısıtıyorduk yani anlayacağınız türlü sorunlarla ve türlü olumsuzluklarla zorluklarla karşılaşıyorduk. İşte bu sene bu sorunları yaşamadık o yüzden çok mutluyuz” şeklinde konuştu.

BAŞKA İLE GİTMEKTEN KURTULDUK

Mevsimlik iş zamanında eğitimimizden geç kaldığımız için okulda parmak kaldıramıyorduk diyen Hatice İrkarlı, "Ben lise öğrencisiyim, okullarımız tatil olduğu için gelip burada çalışarak okul harçlığımı çıkarıyorum. Sabah erken saatlerde gelerek burada domates dilimliyoruz tabi her sene bu işi başka illerde yapıyorduk bu sene domates sergisi bizim ilimizde de artık yapılmaya başlandı. Bu konuda artık çok şanslıyız başka illere gitmek yerine en azından kendi ilimizde çalışacağız. Eskiden Mart, Nisan aylarında okullarımızı bırakıp tarım işine gidiyorduk, döndüğümüzde ise artık eğitimin ortaları gibiydi hem gidişte hem de gelişte çok az bir sürede eğitim alma hakkımız oluyordu ve diğer arkadaşlarımıza göre çok geride kalıyorduk. Derslerimizden geç kalıyorduk geç kaldığımız için de bilgi birikimimiz de eksikler oluyordu hocalarımız soru sorduğunda parmak kaldırmaya çekiniyorduk fakat bundan sonra inşallah bu tür olumsuzluklardan da kurtulacağız” İfadelerini kullandı.

SICAKLAR OLUMSUZ ETKİLİYOR

Şanlıurfa’da sağlanan iş imkânları ile ailesinden uzaklaşmadığını belirten İrkarlı, “Ailemizle birlikte gelip çalışıyoruz, başka illere gidince ailemizden uzaklaşıyorduk arkadaşlarımızdan uzaklaşıyorduk fakat şimdi Sabah gelip çalışıyoruz akşam da eve gidince yine arkadaşlarımızın yanına gidiyoruz. Biliyorsunuz Şanlıurfa'da sıcaklar çok fazla ve bizi sadece burada bu sıcaklar biraz olumsuz etkiliyor başka burada hiçbir sorun ya da problemimiz yok” diyerek sözlerini sonlandırdı.

“ÇİFTÇİLERİMİZE DESTEK SAĞLANSIN, VATANDAŞLARIMIZ MEMLEKETİNDE ÇALIŞSIN”

İnsanların artık başka illere gidip çalışmalarının önüne geçmek için kurutmalık domates ektiğini belirten İbrahim Hatipoğlu "Siverekli vatandaşlarımızın biz iş bulamıyoruz demesi üzerine böyle bir girişimde bulunmayı düşündüm domates ekerek az da olsa istihdam sağlamayı hedefledik ve böylelikle oluşan olumsuzlukları da ortadan kaldırmayı istedik.  İyi ki de bu tarlalarımı ekmişim çoğu insanımız gelip burada istihdam oluyor çoğu kişiye istihdam sağlıyoruz. Emekleriyle bunları yapıyorlar. Bu işte beni en çok mutlu eden her bir haneye kendilerine az da olsa kendi paralarını kazandırmayı sağladığımız için çok mutlu oluyorum. Ondan başka illere gidip çalışmak yerine kendi memleketlerinde çalışıyorlar ailelerinden uzak olmuyorlar çocuklarımız eğitimlerinden geç kalmıyorlar. Elimizden geldiğince kendi vatandaşlarımızı kendi ilimizde çalışmaya teşvik edeceğiz tabi bunun için yetkililerin de üstüne düşeni yapması gerekiyor. Tarımda yapılacak projeler için imkân verilmesi gerekiyor. Vatandaşlarımız başka illerde değil, kendi illerinde çalışsınlar” dedi.

“MEVSİMLİK TARIM İŞİ BİZ KADINLARI ÇOK ETKİLİYORDU GÜZNDÜZ TARLA, AKŞAM EV İŞİ”

Mevsimlik tarım işinin en çok kadınları olumsuz etkilediğini aktaran Zehra Ödül, "Eskiden mevsimlik tarım işi için başka yerlere gidiyorduk fakat bu sene kendi memleketimizde çalışıyoruz.  Bu çok güzel bir şey, daha önce Mersin, Adana, İzmir böyle uzak yerlere gidip çalışıyorduk fakat bu sene kendi memleketimizde çalışıyoruz ve evimize gittiğimizde hiç çalışmamış gibi oluyoruz. Biliyorsunuz mevsimlik tarım işçisi olmak en çok kadınları olumsuz etkiliyordu kadınlar gündüz tarlada çalışıyor, akşam ise ev işleriyle uğraşıyordu. Çadırlarda kaldığımız için çoğunlukla elektriklerimiz olmuyordu kirli kıyafetlerimizi elle yıkamak zorunda kalıyorduk her şeyimizi ateşle yapmak zorunda kalıyorduk ve bu durum en çok biz kadınları olumsuz etkiliyordu. Burada 90 kişi çalışıyoruz. Sabah 7'de gelip akşam 5'te paydos ederek evimize dönüyoruz. Yevmiyelerimiz burada 340 350 lira arasında değişiyor. Yevmiyelerimiz iyi aslında biraz tarla sahiplerine de düşünmek lazım çünkü adamlar o kadar harcama yapıyorlar o kadar emek veriyorlar biliyorsunuz tarımsal ürünlerde de her şey bayağı arttı onlar da çok zor durumda kalıyorlar onların da halinden anlamak gerek. Bu sene bir de ürünlerde verim az bu da onlar için olumsuz oluyor. Bizler Şanlıurfa'da böyle işlerin daha çok artmasını istiyoruz” ifadelerine yer verdi.